Viêm xoang: Nguyên nhân, biểu hiện và cách điều trị

Viêm xoang là tình trạng các xoang và đường mũi bị sưng viêm. Tình trạng này gây đau nhức, mệt mỏi, khó chịu, ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống hằng ngày và công việc của người bệnh. Vậy đâu là nguyên nhân dẫn đến viêm xoang? Làm sao để chữa khỏi bệnh? Để biết được câu trả lời cho những vấn đề này mời bạn đọc cùng tìm hiểu bài viết dưới đây.

Viêm xoang là gì? Phân loại

Xoang là những hốc rỗng nằm ở khối xương sọ – mặt. Các xoang này bao gồm nhiều loại như xoang hàm, xoang sàng, xoang trán, xoang bướm.

Thông thường, các xoang khỏe mạnh rất sạch sẽ và chứa đầy không khí. Tuy nhiên khi vi khuẩn, virus tấn công vào những hốc này, chúng sẽ sinh sôi và phát triển gây ra tình trạng viêm nhiễm. Nếu để lâu ngày, các hốc xoang sẽ bị tổn thương, bít tắc bởi dịch nhầy và mủ. Cuối cùng là hình thành nên bệnh viêm xoang.

Tùy theo thời gian mắc bệnh, viêm mũi xoang được chia thành 3 dạng chính sau:

Viêm xoang cấp tính

Viêm xoang cấp tính có những triệu chứng ban đầu tương tự với cảm lạnh. Người bệnh sẽ có dấu hiệu nghẹt mũi hoặc sổ mũi. Những triệu chứng này thường xảy ra trong một thời gian ngắn kéo dài từ 2-4 tuần. Nếu được điều trị sớm và đúng cách, bạn có thể khỏi bệnh nhanh chóng.

Viêm mũi xoang bán cấp

Tình trạng viêm xoang bán cấp thường kéo dài trong khoảng từ 4-12 tuần. Nguyên nhân xuất hiện tình trạng này có thể do nhiễm trùng vi khuẩn hoặc bị dị ứng theo mùa.

Viêm xoang mãn tính

Viêm xoang mãn tính là tình trạng bệnh kéo dài trên 3 tháng hoặc lâu hơn. Tình trạng này ảnh hưởng xấu tới sức khỏe của người bệnh, yêu cầu thời gian điều trị kéo dài. Nếu bệnh nặng có thể cần can thiệp bằng các biện pháp ngoại khoa.

Những triệu chứng của viêm xoang

Viêm xoang có thể xảy ra với bất cứ độ tuổi nào, ở cả người lớn lẫn trẻ nhỏ. Tùy theo từng vị trí và thời gian mắc bệnh, bạn sẽ có những biểu hiện khác nhau.

Một số triệu chứng phổ biến giúp bạn nhận biết bệnh như:

Đau nhức

Tùy theo từng vị trí xoang bị viêm mà cơ thể sẽ có các dấu hiệu khác nhau:

• Xoang hàm: Người bệnh cảm thấy đau nhức vùng má
• Xoang trán: Có dấu hiệu nhức giữa 2 lông mày, thường đau trong một thời gian nhất định
• Xoang sàng trước: Thường xuyên đau nhức giữa hai mắt
• Xoang sàng sau, xoang bướm: Người bệnh sẽ thấy nhức trong sâu và ở vùng gáy

Chảy dịch

Xoang bị viêm thường gây ra hiện tượng chảy dịch. Dịch này có thể chảy ra mũi hoặc xuống họng tùy theo vị trí các hốc viêm. Nếu người bệnh bị viêm các khoang trước, dịch nhầy sẽ chảy ra phía mũi. Viêm ở khoang sau dịch sẽ chảy vào họng.

Triệu chứng này khiến cho người bệnh luôn phải khụt khịt mũi, cảm thấy khó chịu cổ họng, muốn khạc nhổ. Tùy theo thời gian và mức độ bệnh, dịch sẽ có màu trắng đục, vàng nhạt hoặc xanh và có mùi hôi khó chịu.

Nghẹt mũi

Đây là một trong những triệu chứng điển hình của viêm xoang mũi. Người bệnh có thể 1 nghẹt mũi 1 bên hoặc cả 2 bên, kèm theo cảm giác khó thở, mệt mỏi.

Điếc mũi

Khi xoang bị viêm nặng, phù nề nhiều, người bệnh sẽ không thể ngửi được mùi. Nguyên nhân là do dây thần kinh khứu giác không cảm nhận được mùi vị.

Ngoài ra, viêm xoang mũi còn xuất hiện với những triệu chứng khác như đau đầu, sốt nhẹ hoặc sốt cao, cảm thấy chóng mặt khi nghiêng người về phía trước… Mỗi khi hắt hơi mạnh người bệnh thường cảm thấy đau nhức. Đồng thời mất tập trung và chán ăn.

Lưu ý: Bạn đọc cần phân biệt các triệu chứng của bệnh với viêm mũi vị ứng. Viêm mũi dị ứng thường có những biểu hiện như: Ngứa mũi, nghẹt mũi. Hoặc hắt hơi liên tục tạo thành các tràng dài vào buổi sáng hoặc tối. Dịch mũi chảy ra có màu trong suốt.

Nguyên nhân nào gây ra viêm xoang

Viêm xoang xuất hiện có thể do nhiều nguyên nhân. Tuy nhiên, một số nguyên nhân gây bệnh chủ yếu bao gồm:

Do vi khuẩn, nấm

Vi khuẩn, nấm xâm nhập vào cơ thể và phát triển trong các xoang. Chúng làm tổn thương lớp niêm xoang khiến cho dịch nhầy bị ứ đọng, cản trở quá trình lưu thông không khí. Từ đó gây ra tình trạng viêm nhiễm ở các xoang.

Cơ địa dị ứng

Người mẫn cảm với các thành phần như phấn hoa, lông chó mèo, bụi, thức ăn, hóa chất… thường dễ mắc viêm mũi xoang. Hiện tượng dị ứng sẽ làm cho niêm mạc bị phù nề, bít tắc các hốc xoang, gây nhiễm trùng.

Sức đề kháng kém

Người bệnh bị suy nhược, sức đề kháng kém khiến cho cơ thể không đủ mạnh để ngăn ngừa sự tấn công của các vi khuẩn. Sự xâm nhập của vi khuẩn làm suy yếu niêm mạc đường hô hấp. Từ đó dẫn tới bệnh viêm mũi xoang.

Thói quen vệ sinh không sạch sẽ

Mũi là bộ phận hay tiếp xúc với môi trường bên ngoài nên rất dễ bị bám bẩn. Nếu bạn không vệ sinh mũi thường xuyên sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn tích tụ. Từ đó tăng nguy cơ viêm nhiễm cho các xoang. Ngoài ra, việc không rửa tay và mặt sạch sẽ cũng tạo cơ hội cho vi khuẩn gây bệnh ở mũi.

Chấn thương

Các môn thể thao như bóng đá, bóng chuyền, bóng rổ… có khả năng gây ra các chấn thương ở mũi. Khi xương mũi bị gãy sẽ làm tụ máu, phù nề, tắc lỗ thông dịch nhầy khiến các xoang bị viêm nhiễm.

Bệnh lý về đường hô hấp

Nguyên nhân gây ra viêm xoang có thể là do viêm mũi dị ứng kéo dài, viêm mũi sau khi nhiễm cúm, tuyến nhầy niêm mạc xoang hoạt động quá nhiều….

Ngoài ra, viêm mũi xoang còn do những nguyên nhân khác như bơi lội, sâu răng hàm trên, tiếp xúc với hóa chất…

Cách điều trị viêm xoang hiệu quả

Viêm xoang là một bệnh lý gây nhiều khó chịu, mệt mỏi cho người bệnh, ảnh hưởng không nhỏ tới cuộc sống, sinh hoạt. Vậy làm thế nào để điều trị bệnh dứt điểm bệnh? Hiện nay có rất nhiều cách để điều trị viêm xoang mũi. Tuy nhiên, người bệnh nên tham khảo ý kiến của các bác sĩ để chọn cách chữa trị phù hợp nhất.

Dưới đây là một số phương pháp điều trị viêm xoang hiệu quả cao:

Sử dụng thuốc Tây y điều trị viêm xoang mũi

Sử dụng thuốc Tây y là cách được nhiều người lựa chọn để điều trị viêm xoang mũi. Ưu điểm của phương pháp này là cho hiệu quả nhanh chóng, thuận tiện, dễ sử dụng.

Dưới đây là một số loại thuốc Tây y phổ biến dùng để điều trị viêm xoang nhẹn:

• Thuốc kháng histamin: Người bệnh có thể dùng các loại thuốc như chlorpheniramin, promethazin, acrivastin… Những loại thuốc này giúp điều trị hiệu quả triệu chứng ngứa và sổ mũi do dị ứng. Tuy nhiên, chúng lại không có công dụng ngăn ngừa nghẹt mũi. Do đó, thuốc kháng histamin cần phải kết hợp với các loại thuốc trị nghẹt mũi khác.
• Thuốc thông mũi, làm giảm nghẹt mũi: Bao gồm thuốc phenylpropanolamine, pseudoephedrine… Những loại thuốc này có tác dụng làm giảm tắc nghẽn do dịch nhầy, giúp thông mũi nhanh chóng. Thuốc có dạng uống và xịt, bạn có thể chọn 1 trong 2. Tuy nhiên thuốc cũng gây ra một số tác dụng phụ như: Dị ứng, gây bồn chồn, mệt mỏi hoặc xuất hiện ảo giác…
• Thuốc corticoid dạng xịt: Điều trị hiệu quả tình trạng viêm mũi xoang mãn tính. Thuốc cải thiện các triệu chứng ngứa mũi, bị ứ đọng dịch nhầy và làm thông mũi.

• Thuốc giảm đau: Nhiễm trùng xoang có thể gây ra triệu chứng đau đầu, đau nhức ở vùng trán và má. Sử dụng loại thuốc như Panadol, Efferalgan, Paracetamol…. sẽ giúp khắc phục nhanh chóng tình trạng xoang mũi.
• Thuốc kháng sinh: Nếu bạn bị viêm xoang do nhiễm khuẩn thì các bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng thuốc kháng sinh. Khi dùng loại thuốc này, người bệnh cần tuân thủ nghiêm túc hướng dẫn của bác sĩ. Không nên tự ý ngưng sử dụng thuốc khi thấy các triệu chứng thuyên giảm. Điều này sẽ tăng nguy cơ tái phát bệnh và kéo dài thời gian điều trị.

Lưu ý: Người bệnh nên tham khảo ý kiến của các bác sĩ trước khi sử dụng thuốc Tây chữa viêm xoang mũi, viêm xoang họng. Không nên tự ý sử dụng thuốc hoặc thay đổi liều lượng để tránh những hậu quả không mong muốn xảy ra.

Chữa viêm xoang lâu năm bằng bài thuốc Đông y

Người bị viêm mũi xoang 1 bên mũi, viêm xoang họng có thể sử dụng các bài thuốc Đông y để điều trị. Thành phần chính trong Đông y là những nguyên liệu tự nhiên. Vì vậy chúng rất an toàn với người bệnh. Bạn đọc có thể tham khảo những bài thuốc Đông y chữa viêm xoang lâu năm hiệu quả sau:

Bài thuốc Tân chỉ thấu khiếu

• Bài thuốc điều trị các trường hợp viêm xoang nhẹ, cấp tính (dưới 4 tuần). Chúng có tác dụng làm giảm các triệu chứng đau nhức đầu, nghẹt mũi, chảy dịch nhầy màu vàng…
• Chuẩn bị: 15g hoàng bá, 10g hương bạch chỉ (hòe hoàn), 9g tân di hương (mộc lan) và 7g tô bạc hà.
• Cách thực hiện: Đem các nguyên liệu đun dưới lửa nhỏ cùng 500ml. Đến khi thấy nước cạn còn 200ml thì bắc ra, để nguội bớt rồi sử dụng. Mỗi ngày uống 2-3 lần để thấy hiệu quả điều trị.

Bài thuốc Lục vị địa hoàng

• Bài thuốc có công dụng bổ thận, cải thiện tình trạng viêm nhiễm tại các xoang. Đồng thời ngăn ngừa các triệu chứng đau nhức ở vị trí bị viêm, chảy nước mũi, xuất hiện mủ…
• Chuẩn bị: Thục địa 16g; cao ban long, mạch môn, hoài sơn (củ mài), ngưu tất, sơn thù mỗi loại 8g. Kết hợp cùng 6g các thảo dược đơn bì, ngũ vị; 4g các nguyên liệu bạc thục linh, trạch tả.
• Cách thực hiện: Đem các nguyên liệu đun với 3 bát nước, đến khi còn 1 bát thì chắt hết nước ra. Tiếp tục cho thêm vào 3 bát nước vào nồi. Đun đến khi nước chuyển màu nhạt thì tắt bếp, để nguội bớt rồi uống. Sử dụng đều đặn 2-3 lần/ngày sẽ thấy thuyên giảm triệu chứng.

Bài thuốc Hoàn thiên giải độc thang

• Bài thuốc có tác dụng giải độc, làm giảm các cơn đau nhức do viêm nhiễm xoang mũi. Đồng thời giúp người bệnh tăng cường đề kháng và miễn dịch.
• Chuẩn bị: 12g các thảo dược hoàng cầm, hoàng thiên, hoàng bá (nghiệt mộc); 8g bạc hà; 4g chi tử.
• Cách thực hiện: Rửa sạch các nguyên liệu sau đó cho vào nồi đun dưới lửa nhỏ trong khoảng 45 phút. Chia chỗ nước thu được thành 2 phần đều nhau sử dụng trong ngày.

Mẹo dân gian trị viêm xoang mũi hiệu quả

Mẹo dân gian cũng là một trong những cách trị bệnh vô cùng hiệu quả. Phương pháp này không chỉ đơn giản, dễ thực hiện mà còn đảm bảo an toàn cho bệnh nhân.

Một số mẹo dân gian trị viêm xoang mũi được nhiều người áp dụng như:

Chữa viêm xoang nhẹ từ tỏi và mật ong

• Tỏi và mật ong đều có tính kháng khuẩn tốt, giúp ngăn ngừa được các tác nhân gây ra viêm nhiễm cho các xoang.

• Cách thực hiện: Tỏi bóc vỏ, giã nhuyễn, trộn cùng mật ong theo tỷ lệ 1:1. Sau đó dùng tăm bông thấm hỗn hợp nước cốt tỏi mật ong. Bôi hỗn hợp nước này trực tiếp vào hốc mũi, để trong vòng 5 phút. Mỗi ngày thực hiện 3 lần để thấy hiệu quả điều trị.

Dùng lá kinh giới để trị viêm mũi xoang

• Lá kinh giới có công dụng chống viêm hữu hiệu, giảm thiểu tình trạng đau nhức đầu cho người bệnh. Để thực hiện bài thuốc này, người bệnh chỉ cần chuẩn bị lá kinh giới và mật ong.
• Cách làm: Đem lá kinh giới rửa sạch, rồi thái thật nhỏ. Phơi khô lá rồi bảo quản trong lọ thủy tinh. Mỗi lần sử dụng lấy ra 1 thìa cà phê lá phơi khô, hãm với nước sôi trong khoảng 15 phút. Khi uống bạn cho thêm mật ong vào, khuấy đều rồi thưởng thức. Người bệnh nên sử dụng trà kinh giới mật ong từ 2-3 lần/ngày để cải thiện triệu chứng nghẹt mũi.

Sử dụng hoa ngũ sắc để chữa bệnh

• Hoa ngũ sắc có khả năng kháng viêm, tiêu sưng rất tốt. Chúng giúp làm giảm ứ đọng dịch nhầy, thông mũi cho người bệnh.
• Cách thực hiện: Lấy thân, lá và hoa ngũ sắc rửa sạch để ráo nước. Sau đó giã nát lấy nước cốt đựng vào lọ thuốc nhỏ mũi. Mỗi ngày lấy dung dịch trên nhỏ vào mũi từ 2-3 lần để tăng khả năng đào thải dịch nhầy.

Biện pháp phòng ngừa viêm xoang

Viêm xoang không gây nguy hiểm đến tính mạng, tuy nhiên lại gây ra nhiều phiền toái cho người bệnh. Để ngăn ngừa điều này, bạn nên áp dụng các biện pháp phòng tránh viêm mũi xoang sau:

• Luôn giữ ấm cho các vùng cổ, ngực và mũi, nhất là khi ra ngoài vào mùa lạnh. Bởi làm vậy sẽ ngăn ngừa nguy cơ mắc các bệnh cảm lạnh, cảm cúm do vi khuẩn tấn công.
• Đeo khẩu trang khi ra ngoài đường giúp ngăn ngừa sự xâm nhập của bụi và vi khuẩn.

• Hạn chế đi đến những môi trường ô nhiễm có nhiều bụi bẩn, khói thuốc, hóa chất… Vi khuẩn trong những môi trường này có thể tấn công vào mũi gây viêm nhiễm các hốc xoang.
• Làm ấm vùng mũi mỗi sáng thức dậy bằng cách chụp 2 bàn tay lên 2 vùng cánh mũi và miệng. Sau đó hít thở từ từ, đều đặn. Mỗi ngày áp dụng vài phút giúp làm giảm khó chịu ở vùng mũi.
• Mỗi ngày vệ sinh họng bằng nước muối sinh lý để ngăn ngừa tái phát bệnh xoang. Bởi những hốc xoang có liên hệ với các bộ phận đường hô hấp.
• Không nên dùng chung vật dụng sinh hoạt, ăn uống với người bị viêm xoang để giảm thiểu khả năng lây nhiễm chéo.
• Bổ sung nhiều hoa quả tươi, rau xanh để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.
• Nghỉ ngơi hợp lý, điều độ, tránh căng thẳng mệt mỏi.
• Nếu thấy nghẹt mũi, sổ mũi kéo dài trên 3 tuần, người bệnh nên đến gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị kịp thời. Không tự ý sử dụng các loại thuốc xịt mũi, thuốc kháng sinh.

Viêm xoang là căn bệnh phổ biến và không gây nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, khi các triệu chứng viêm xoang mũi kéo dài sẽ ảnh hưởng xấu đến chất lượng cuộc sống, sinh hoạt của người bệnh. Do đó, nếu phát hiện thấy những dấu hiệu mắc bệnh, bạn nên đến các cơ sở y tế để được khám và điều trị sớm.